استاندار کهگیلویه و بویراحمد، سرمایه مورد نیاز برای توسعه استان و بهبود رتبه آن در زمینههای یادشده را برای یک دوره 5 ساله، بیش از اعتباری که اکنون در طرحهای ملی و استانی اختصاص مییافته، ارزیابی میکند و با اعلام اینکه امکان تامین این میزان سرمایه در داخل وجود ندارد، تاکید میکند که اگر فقط به اعتبارات دولتی اتکا کنیم، راه به جایی نخواهیم برد و اجرای طرحها طولانی خواهد شد.
امروز نخستین همایش بینالمللی فرصتهای سرمایهگذاری در این استان برگزار میشود تا شاید بتوانند برای کهگیلویه و بویراحمد نیز، در زمینه جذب سرمایهگذاری خارجی اقدام مؤثری انجام دهند.
از زمان تشکیل استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 42 تاکنون سرمایهگذاران خارجی رغبتی برای فعالیت در این استان نشان ندادهاند؛ بهطوری که اکنون پس از 47 سال تنها پای یک سرمایهگذار خارجی غیرایرانی به استان باز شده است که آن هم در حال ساخت کارخانه سیمان مارگون است و بخش زیادی از سرمایه مورد نیاز خود را از تسهیلات دولتی تامین میکند.
این در حالی است که استان کهگیلویه و بویراحمد روی دریایی از نفت، گاز و معادن غنی زیر زمینی خوابیده و با در اختیار داشتن تولید 20 درصد نفت و گاز، 10 درصد آبهای کشور و جاذبههای اکوتوریسم ، توانمندیهای بسیاری برای سرمایهگذاری دارد. به گفته غلامحسین نافیان، معاون برنامهریزی استانداری کهگیلویه و بویراحمد، این استان اکنون در زمینه سرمایهگذاری بیستونهمین استان کشور است و ا ز نظر بیکاری در رتبه بیستوهفتم قرار دارد. وی میافزاید: «کهگیلویه و بویراحمد برای پرکردن شکاف موجود، تلاش کرده است از محل اعتبارات ملی و استانی، هر سال مبالغی را برای توسعه عمرانی و اشتغال هزینه کند، اما اکتفا به منابع داخلی استان و کشور نتیجهای جز تاخیر در اجرای طرحها و طولانیتر کردن مدت عملیات اجرا و راهاندازی آنها نداشته است.»
با این حال محمدحسین حیدرپور، مدیرکل سازمان صنایع و معادن استان، از رشد سرمایهگذاری صنعتی در کهگیلویه و بویراحمد خبر میدهد و میگوید: «اکنون 675 واحد صنعتی با سرمایهگذاری 31 هزار و 866 میلیارد ریال در این استان فعال است که برای 8 هزار و 251 نفر بهصورت مستقیم شغل ایجاد کرده است.»
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان یادآور میشود که فقط 65 درصد از شرکتهای حاضر در شهرکهای صنعتی مشغول به کار و در حال تولید هستند.
اما جبار کیانیپور، رئیس اتاق بازرگانی استان، تعداد کارخانههای تعطیل شده شهرکهای صنعتی را بیشتر میداند و اضافه میکند: «اکنون بهدلیل نداشتن سرمایه در گردش، کارخانههای در حال کار، با بخش کمی از ظرفیت تولیدی فعال است.» از سوی دیگر استاندار کهگیلویه و بویراحمد از تاخیر بهوجود آمده در اجرا شدن طرح آمایش صنعت و معدن که میتوانست 6 هزار میلیارد ریال تسهیلات دولتی به اعتبارات اشتغالزایی استان تزریق کند گلایه میکند و میگوید: وزارت صنایع و معادن به وعدههای خود در این زمینه عمل نکرده است.
قوام نوذری خاطرنشان میکند: «در سفر سوم هیات دولت به استان 2 هزار میلیارد ریال تسهیلات در نظر گرفته شد که نصف آن تا آیندهای نزدیک به استان تخصیص داده خواهد شد.»
با این حال به عقیده برخی کارشناسان، این استان برای کاهش نرخ بیکاری و ایجاد 50 هزار شغل به حدود یک میلیارد دلار (حدود 10هزار میلیارد ریال) سرمایه دیگر نیاز دارد.
دولت وعده کرده است که امسال یکمیلیون و یکصد هزار شغل در سراسر کشور ایجاد کند که از این میزان در کهگیلویه و بویراحمد ایجاد اشتغال برای 12 هزار و 500 نفر پیشبینی شده و بر این اساس قرار است که یکهزار و 700 نفر در بخشهای مختلف صنعت و معدن به کار مشغول شوند.
این در حالی است که صنایع مادر، مانند پتروشیمی و صنایع بزرگ که از بخشهای اساسی توسعه یک منطقه به شمار میرود، در استان وجود ندارد و تامین منابع مالی و سرمایهگذاری برای ایجاد اشتغال و توسعه صنعتی یکی از مشکلات اصلی کهگیلویه و بویراحمد است و چالش بزرگ مدیران استان محسوب میشود.یک کارشناس مهندسی صنایع، رتبه پایین استان در زمینه صادرات غیرنفتی را که اکنون 12 میلیون دلار است، مثال میآورد و تصریح میکند: «با 30 هزار میلیارد ریال سرمایهگذاری به این میزان رسیدیم و در صورتی که بخواهیمسالانه 50 میلیون دلار صادرات داشته باشیم دستکم به 4 برابر این رقم سرمایهگذاری نیازمندیم. کنار کشیدن دولت از سرمایهگذاری مستقیم در استانها و محدودیتهای ناشی از ضعف زیرساختهای استان از جمله مشکلات در جذب سرمایه در اجرای طرحهای عمرانی است که باعث شده طرحهای مهمی همچون محور ارتباطی یاسوج - بابامیدان و دهدشت - پاتاوه با تاخیری چندین ساله به اجرا گذاشته شود.»
نبود فناوری، مانع دوم
کهگیلویه و بویراحمد در سالهای اخیر اجرای برنامههایی را برای توسعه اقتصادی آغاز کرده است اما عملی شدن این برنامهها بدون همکاری شرکتهای بزرگ ملی و بینالمللی میسر نیست.
مقامات استان بر تواناییهای داخلی برای توسعه استان تاکید دارند، اما مشکل اصلی علاوه بر کمبود منابع مالی، فناوری مورد نیاز است که بهطور کلی در اختیار شرکتهای بزرگ داخلی و خارجی قرار دارد.
به گفته کارشناسان، حتی اگر مدیران استان بتوانند منابع مالی مورد نیاز را تامین کنند، باز هم مشکلات طرحهای توسعه استان برطرف نمیشود، چون مشکل کهگیلویه و بویراحمد فقط منابع مالی نیست و این استان باید برای تامین تجهیزات فنی و بهروز کردن تولیدات با هدف افزایش صادرات غیرنفتی، فناوریهای لازم را نیز فراهم کند.
نخستین همایش بینالمللی
کارشناسان توصیه میکنند برای بیرون آمدن کهگیلویه و بویراحمد از وضع فعلی و برداشته شدن محدودیتهای سرمایهگذاری، مسئولان استانی انزوای تا حدی خود خواسته خود را در زمینه فعالیتهای اقتصادی، با شرکت در همایشهای بینالمللی برطرف کنند.
برپایی نخستین همایش بینالمللی فرصتهای سرمایهگذاری در استان با همین هدف شروع به کار میکند. استاندار در اینباره میگوید: «در این همایش که امروز (28 مهر) در یاسوج بر گزار میشود، 74 طرح بزرگ به ارزش 10 میلیارد دلار در راستای ایجاد اشتغال برای 18 هزار نفر به سرمایهگذاران معرفی میشود.»
نوذری خاطرنشان میکند: «با بر گزاری این همایش، ما حرکتمان را به سمت معرفی استان به جهان شروع کردهایم.»
به گفته وی، در این همایش که بهمنظور جذب سرمایهگذاران خارجی در طرحهای مربوط به نفت، گاز، صنعت و معدن، گردشگری، آب و کشاورزی، پتروشیمی و صنایع وابسته و نیروگاههای برق آبی بر گزار میشود، تعدادی از سرمایهگذاران خارجی و هیاتهایی از ایرانیان مقیم خارج حضور دارند.
ناکامیها پایان مییابد؟
کهگیلویه و بویراحمد با مشکلاتی در زمینه جذب سرمایهگذاری خارجی مواجه است و برای همین با برگزاری این همایش میکوشد تا نظر سرمایهگذاران خارجی را جلب کند؛ این در حالی است که تا به حال تلاشهای دولت برای ترغیب و جذب سرمایهگذاران خارجی به استان به نتیجه نرسیده است.
برخی کارشناسان ضعف زیرساختها را دلیل به نتیجه نرسیدن این تلاشها میدانند و میگویند که قبل از این نیز با دعوت از سفرای چند کشور به استان تلاشهایی صورت گرفته بود، اما یا سفیران چند کشور کوچک از جمله افغانستان و تاجیکستان به این استان سفر کردند یا نتیجه چشمگیری که دستاوردی عینی داشته باشد از رایزنی با سفرا به دست نیامد.
حال باید منتظر ماند و دید که همایش امروز که از عنوان «بینالمللی» بهره میبرد، میتواند گره سرمایهگذاری در استان را بگشاید یا مانند تجربههای گذشته دستاورد چندانی بهدنبال نخواهد داشت.